Świnoujście
W Świnoujściu byliśmy już ogólnie trzy razy (w tym dwa dłuższe pobyty z noclegami – polecamy pokoje u pani Renaty na ul. Kossaków 7). Miasto posiada wiele cennych zabytków, które warto zwiedzić. Nie doszukałem się przygotowanej przez miasto jakieś specjalnej trasy wytyczonej z myślą o zwiedzających, mogę jednak zaproponować trzy, naszym zdaniem, najciekawsze przejścia.
1. Nadbałtyckim czerwonym szlakiem pieszym E-9.
Szlak znany od bardzo wielu lat. Rozpoczyna się przy przejściu granicznym Świnoujście – Ahlbeck, i wkrótce zbacza z głównej ulicy Wojska polskiego w kierunku morza. Nie dochodząc do plaży szlak skręca na wschód, i wkrótce dociera do pierwszych zabudowań Dzielnicy Nadmorskiej – najpiękniejszej dzielnicy Świnoujścia. Secesyjne pensjonaty stojące przy kasztanowo-platanowych alejach tworzą wytworne klimat nadmorskiego uzdrowiska. Spacerujemy jasną, przestronną i prawie zawsze pełną ludzi promenadą z widokiem na najbardziej reprezentacyjne pensjonaty Świnoujścia. Mijając muszlę koncertową wkraczamy na nową część promenady, która rozpoczyna się fontanną, widowiskowo podświetlaną w nocy. Tuż za nimi kończy się też zwarta zabudowa. Zbaczając na obszar powydmowy można zobaczyć opuszczone bunkry i betonowe budowle o dziwnych kształtach i często trudnym do odgadnięcia przeznaczeniu. Większość z nich to obiekty hitlerowskiej baterii przeciwlotniczej, przy której funkcjonował system radarowy. Na wydmach przy ul. Uzdrowiskowej działała tajna hitlerowska jednostka radiolokacyjna. Zainstalowano tu tandem potężnych radarów, wychwytujących cel w promieniu do 50 km, a następnie precyzyjnie go namierzających dla artylerii.
Jeszcze chwila i szlak biegnie ul. Uzdrowiskową, mijając po drodze duży kompleks hotelowy, za którym rozciąga się teren leśny. Wkrótce szlak oddala się od morza, prowadząc wzdłuż Świny do zachodniego kompleksu fortów: Fortu Zachodniego i Fortu Anioła. Dalszy odcinek szlaku prowadzi brukowaną ul. Jachtową, nieopodal brzegu Basenu Północnego. Basen służył jako suchy dok stoczniowy (opróżniany z wody przy pomocy specjalnej przegrody i systemu pomp). Obecnie mieści się tutaj nowoczesny port jachtowy na 400 jednostek. Obiekty z czerwonej cegły to kompleks XIX wiecznych budynków i hal dawnej stoczni, z charakterystyczną wieżą ciśnień. Nieco dalej szlak mija zabytkowy budynek Kapitanatu Portu – jeden z ulubionych motywów malarskich i pocztówkowych przełomu XIX i XX wieku. To już centralne nabrzeże miasta – Wybrzeże Władysława IV. Docieramy do przeprawy promowej (przed przeprawieniem się na drugi brzeg warto zajrzeć do Muzeum Rybołówstwa). Po przeprawie promowej szlak wiedzie dalej w kierunku Wolina.
2. Ścieżką dydaktyczną „Szlak Fortyfikacyjny”
Jest to około 4 km szlak obejmujący zabytki architektury militarnej po wschodniej stronie ujścia Świny. Możemy potraktować go jako kontynuację zwiedzania po zaproponowanym przez nas szlaku nr 1, po przeprawie promowej.
Szlak rozpoczyna się w Forcie Wschodnim, najstarszym obiekcie lewobrzeża. Tu oczywiście warto zaliczyć także pobliską latarnię morską. Następnie kierujemy się do pozostałości dwóch baterii nadbrzeżnych z czasów I wojny światowej oraz ufortyfikowanej baterii z czasów II wojny światowej. Następnie czeka na nas unikatowy konstrukcyjnie bunkier dowodzenia oraz zespół umocnień polowych z okresu zimnej wojny. Ostatnim punktem szlaku jest Bateria Goben, wybudowana w latach trzydziestych XX wieku bateria ciężkiej artylerii nadbrzeżnej przeznaczona do zwalczania okrętów liniowych na Zatoce Pomorskiej.
Na ścieżce znajdują się tabliczki z krótkim rysem historycznym oraz retrospekcją graficzną.
3. Pomorskim Szlakiem Św. Jakuba
Wędrówkę proponujemy rozpocząć od przejazdu kolejowego w Przytorze (dojazd PKSem). Drogą asfaltową dochodzimy do centrum Przytoru.
Świnoujście-Przytór to dawna wioska rybacka, leżąca obecnie w granicach administracyjnych miasta. Warto zwiedzić tu zabytkowy neogotycki kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa z 1895 r. Obok świątyni rośnie pomnikowy dąb „Szyper” o obwodzie 295 cm.
Skręcamy na zachód i idziemy ul. Zalewową aż do ostatnich budynków dzielnicy. Dochodzimy do rozwidlenia, na którym skręcamy w lewo i utwardzoną drogą (miejscami betonową) kierujemy się do ul. Pomorskiej i przeprawy promowej Krasibór. Nie dochodzimy do przeprawy kierując się w stronę dawnej wsi rybackiej (obecnie dzielnica miasta) Ognicy. Wchodzimy w ul. Wyspową i idziemy następnie ulicami Mostową i Ludzi Morza oraz oznakowaną czerwonymi znakami drogą gruntową. Dochodzimy do dzielnicy Warszów. Kierujemy się teraz ulicami Norweską, Sosnową i Barlickiego. Dochodzimy do przeprawy promowej w pobliżu dworca kolejowego w Świnoujściu.
Po przeprawie promowej udajemy się w kierunku kościoła p.w. Chrystusa Króla, najstarszej lewobrzeżnej świątyni miasta. Ostatnim etapem jest kościół stacyjny p.w. Błogosławionego Michała Kozala.
Myślę, że wykorzystując przedstawione tu propozycje „spacerów’ zwiedzimy miasto w sposób dość dobry. Ze swej strony zachęcam także do wdrapania się na wieżę widokową (pozostałość po kościele protestanckim p.w. Marcina Lutra) na ul. Paderewskiego 7 oraz oczywiście zaliczenia symbolu miasta – Stawy Młynów.
Zdjęcia w Galerii podstrony Świnoujście